ʻUluakimata I

Mei he Wikipedia
HOKOHOKO ʻO E HOUʻEIKI ʻENAU FAKANOFO
tokotaha naʻe fetongiTuʻi Tongatokotaha hoko
TapuʻosiʻUluakimata IFatafehi
fakanofo~1580
fakamālōlō


Puha TUPUʻANGA
(tohi hohoko)
ʻUluakimata I
(tangata—~1580—)
ʻene mātuʻa ʻeiki→Tapuʻosi Vaʻenopo (ʻofefine ʻo Lāvakavaoleleva)←fehuhu
tokouaʻUluakimata I
ʻohoana ITalafaiva
fānau
ʻohoana IINanasilapaha
fānau
ʻohoana IIIMataukipā
fānauFatafehi Sinaitakalaʻilangileka
ʻohoana IVmo e fokonofo ʻe 200 pe ofi ki ai
fānau

Ko hono huafa ʻUluaki-mata pea mo Teleʻa. Mahalo pē naʻe ʻikai ko e ʻalo ia, foha ʻo e tuʻi, hoko tuʻi, kae ko ha sola mei ʻUvea pe Fisi, ko ʻene ikuʻi ʻo Tonga mo ʻene toʻa fakaʻuvea ʻe 500. Kamata he taimí ni naʻe lahi ʻa e liliu ʻi Tonga, fakatātā naʻe kamata ʻa e Tuʻi Tonga Fefine.

Naʻe langa ʻe ia ʻa e Paepae ʻo Teleʻa ʻi Lapaha. Naʻe maʻu ʻe ia ʻa e kalia lahi ʻaupito mei ʻUvea, ko e Lomipeau.

Ko hono ʻohoana pele, ko Talafaiva ia. Lolotonga ʻena ʻafifio, ko Teleʻa mo Talafaiva ʻi ʻEuakafa, naʻe hū ki loto, ngāueʻaki ʻa e fuʻu foʻui ʻa Lolomānaʻia pe Lepuhā. Pea naʻa na toka ko Talafaiva mo ia. Naʻe ʻita ʻaupito ʻa Teleʻa, pea naʻe tala ange kia ʻAuka pe ʻUka ke tā ʻe ia ʻa Talafaiva. Ko e tā, pe ko e tā ia, naʻe pekia ʻa e taʻahine. ʻOku toe hono faʻitoka ʻi ʻolunga ʻo ʻEuakafa.

  • E.W. Gifford, Tongan Society, BPB museum bulletin 61, 1929