Kolovai

Mei he Wikipedia
Kolovai (kolo)
Ko e fuʻu koka he onopooni

Ko Kolovai ko e kolo lahi ia ʻi he vahe hihifo ʻo Tongatapu. ʻOku tuʻu ʻi he Hala Hihifo (kae ʻoku ui Hala Mohuanga ʻi he koló ni), ʻi he vahaʻa ʻo Haʻavakatolo mo ʻĀhau. Ko hono hingoa fakatenetene ko e Taungapeka ia, ʻoku ongoongoa ia koeʻuhi ʻene taunga peka. Ko e kolo motuʻa ʻaupito ia, he onoʻaho naʻe ʻi ai ha kolotau, naʻe ui ia ko Pelukihehau (pelu ki he hau), koeʻuhi naʻe tau ʻa e ngaahi toʻa maʻa e Tuʻi Kanokupolu, naʻe afio ofi ki ai (ʻi mui ʻene hiki ki Kanokupolu).

Ko e tofiʻa ia ʻo Ata. ʻI he hihifo, ʻosi he Hala Totonu ʻi he matāfonua, ʻoku tuʻu ko ʻApi ko Liukava, ko e ʻapi ʻo Ata, ko e foha ia ʻo e ʻalo ʻo Tonga. Kae ko e ʻapi meʻaʻanga ʻo e houʻeiki Ata moʻoni (ko e fakamuimui ko Solomone Ula), naʻe tuʻu ʻi loto kolo, ʻofi ki he faʻitoka ko Pouvalu.

ʻI he tafaʻaki tokelau ʻo e kolo naʻe tuʻu ʻa e fuʻu koka, ko e feituʻu ʻafioʻanga ʻo e Tuʻi Kanokupolu. ʻOku pulia ʻa e fuʻu ʻakau lahi he taimí ni, kae ʻene ʻakau naʻe ngāueʻaki ʻi he fetuʻu ʻo e tāloni ʻo e tuʻi ʻo Tonga. Ko e fuʻu koka siʻi ʻo e onopooni ko e huli ʻo e koka motuʻa.

Kokanavela[fatuʻi vahe | edit source]

Latitute longitute: 21°110 tonga 175°339 hihifo

Ko e kupu ʻeni ko e potuʻi ia (stub). ʻIo, ko koe, kātaki tokoni mai ʻi hono ngāue fatu fakalahi.