Mei he Wikipedia
Fakafaʻafaʻahinga fakasaienisi
Puleʻanga:ʻakau
Vahe:ʻakau matala
Haʻa:lautengaʻitaha
Holongā:Asparagales
Kāinga:Laxmanniaceae
Kāinga ofi:Cordyline
Faʻahinga:fruticosa
Hingoa kakato lōua
Cordyline fruticosa (L.) A. Chev.
Hingoa lea fakapilitānia: Ti plant
Vakai ki he tala fakalahi:
Commons
ko e sī tongotongo ʻi heʻene matala

Ko e ko e fuʻu ʻakau siʻi mo haʻane ngaahi foʻi lau lahi. Ko hono aka, kapau motuʻa ʻa e ʻakau, ʻoku mēlie ʻaupito.

ʻI onoʻaho naʻe vahavaheʻi ia ʻi he kāinga ʻo e Agavaceae pe Liliaceae, ʻoku teʻeki pau ʻa e kau saienisi. Pehē pē ʻoku toe lahi hano ʻuhinga tatau:

  • Convallaria fruticosa L. (basionym)
  • Asparagus terminalis L. (hingoa taʻefakalao)
  • Cordyline terminalis (L.) Kunth (koeʻuhi haʻane ngāueʻaki he ʻā)
  • Cordyline terminalis var. ferra Baker
  • Dracaena terminalis L., Lam. (hingoa taʻefakalao)
  • Dracaena terminalis Rich.
  • Terminalis fruticosa (L.) Kuntze

Ngaahi faʻahinga kehekehe[fatuʻi vahe | edit source]

  • sī melo
  • sī kula (lau kulokula, vakai ki he ʻata ʻi mataʻu)
  • sī leʻa pe sī mataleʻa
  • sī tongotongo (lau lanumata)
  • sī kauvalu
  • sī matani

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe[fatuʻi vahe | edit source]

Toe meʻa kehe[fatuʻi vahe | edit source]

Ko e lau ʻoku ngāueʻaki he sisi, ko e teunga faiva.

Tataku[fatuʻi vahe | edit source]

  • Hokohoko ngaahi ʻakau; Vaʻa fekumi ngoue Vainī
  • Tongan dictionary; C.M. Churchward
  • Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959
Ko e kupu ʻeni ko e potuʻi ia (stub). ʻIo, ko koe, kātaki tokoni mai ʻi hono ngāue fatu fakalahi.