Tapukitea

Mei he Wikipedia

Ko Tapukitea (tapu ki Tea, mahalo pe: tapu ki Atea, ko e ʻotua ʻo e vā) ko e fetuʻu ngingila ia, ko e fetuʻu efiafi, ko e palanite Vēnusi. ʻOku ui ko Fetuʻuʻaho ʻi heʻene ʻasi pongipongi. Naʻe pehē: ʻOku ne nofo ʻi hahake he māhina ʻe 6, pea ne nofo ʻi hihifo he māhina ʻe 6. Ko e hingoa ʻoku tatau mo ia ko Tapuʻitea ʻi he lea fakahaʻamoa (kae ʻoku kehe he fetuʻu pe palanite).

Ko e talatupuʻá ni, naʻe ʻoatu ʻe Lesieli Tongamohenoa (sipela onopooni).

Tokua ko e ongo pango, ko Tapu mei Hahake, ko Kitea mei Hihifo. Pea fanongo ai ʻa Kitea ʻoku ʻi ai ʻa e pango ʻi Hahake, pea mole ai ʻo ʻalu ki Hahake ʻo kumi ki ai. Pea aʻu atu ʻa e pango fefine ko Kitea, ʻoku fai ʻa e huo maʻala ʻa e pango tangata ko Tapu. Pea nofo leva he toumui maʻala ʻo ui atu: «Pango tangata haʻu ki heni». Pea tuku leva ʻene huo kae ʻalu atu ʻona feʻiloaki. Pea na ō ki he ʻapi ʻo Tapu, ʻo fafanga ai ʻa e fefine, pea na nonofo ai ʻo fai hono ʻapi. Naʻe faifai pea feitama ʻa Kitea pea lea ange kia Tapu ke na ō muʻa ki Hihifo ke fāʻele ai.

Naʻe fānauʻi ʻena tamasiʻi, ko e tama tangata, pea na alea ai ke hingoa pē kia te kinaua ko Tapukitea. Pea lahi ʻa e tamasiʻi, pea kehe ange ʻene pauʻu. Pea naʻe ʻikai te na momoi maʻu ha fiemālie ʻi he ʻita ʻa e houʻeiki mo e kakai ʻi he pauʻu ʻa e tamasiʻi. Pea na alea ai ke lelei muʻa ke tāmateʻi ʻena tama ke ʻalu ʻo tuʻu pē mei langi ke na sio hake pē ki ai, he kuo na matuaki fui heʻene anga. Pea na fai: pea ʻalu ʻa Tapukitea ʻo tuʻu mei langi, ʻo talu ai eni ʻene tuʻu ʻi langi. English translation available: Go


Tataku[fatuʻi vahe | edit source]

  • E.W. Gifford; Tongan myths and tales; BPB 8; 1924
  • Stars over Tonga; ʻAtenisi, Nukuʻalofa 1990



Koe fie tanaki atu pe .Koehingoa Tapukitea 'oku fakataha'i ai 'a e hingoa 'o e tangata mo e fefine Ko e Tea ko e 'ofefine ia 'o Tamale 'o Niutoua pea ko Tapu ko e foha ia 'o Ata mei Kolovai. Na'efeongoaki 'aetalavou mo e hoihoifua 'o e ongo tamaiki ni. Faifai pea na fetaulaki 'o na mali.Na'e nofo atu 'a e ongo me'a ni ka na'e 'i ai tefito'i 'ulungaanga he ko e mali 'a e ongo tatau .Hena'e 'ange'ange 'a e loto lahi 'a e tana he ta'ahine ,