Monumanu filo siliva

Mei he Wikipedia
Monumanu filo siliva
Fakafaʻafaʻahinga fakasaienisi
Puleʻanga:monumanu
Vahe:monumanu filo siliva
Hingoa kakato lōua

Ko e monumanu filo siliva (lea fakalatina (lea fakasaienisi): chordata) ko e vahe (phylum) ia ʻo e ngaahi monumanu kotoa ʻoku ʻi ai ʻa hanau filo siliva, pea mo hanau huituʻa kā ʻikai ko e kātoa.

ʻOku vahevaheʻi ʻa e vahé ni aʻu ki he māʻolunga ʻo e ngaahi haʻa (classes) ʻoku pehē:

  • vahe siʻi monumanu pulupulu (urochordata) ko honau filo siliva pē; ko e ngaahi faʻahinga ʻe 3000 tupu
  • vahe siʻi: monumnau taʻeʻulupoko (cephalochordata) ʻoku ʻi ai ʻa hanau huituʻa siʻi, hanau ngutu pea ʻikai hanau ʻulu; ko e ngaahi faʻahinga ʻe 30 tupu
  • vahe siʻi: monumanu huituʻa (vertebrata) ko e huituʻa moʻoni moʻonautolu; ko e ngaahi faʻahinga ʻe 57739
    • vahe siʻi ange: monumanu taʻekaungao (agnatha) ko e ngaahi faʻahinga ʻe 100 tupu
    • vahe siʻi ange: monumanu kaungao (gnathostomata)
      • haʻa: ika niuniu (chondrichthyes) ko e ngaahi faʻahinga ʻe 300 tupu; ʻanga
      • haʻa lahi: ika huihui (osteichthyes) ko e ngaahi faʻahinga ʻe 30000 tupu; ika
        • haʻa: ika kaponga tala (actinopterygii) ko e lahi tahi ʻo e ngaahi ika, faʻahinga ʻe 30000
        • haʻa: ika kaponga uoua (sarcopterygii) ko e ika mo e kaponga malohi, ngāueʻaki he vaʻe, pea ʻoku ʻi ai honau laumea mo e maʻamaʻa foki, faʻahinga ʻe 100 pē
      • haʻa lahi: monumanu veʻefā (tetrapoda) ko e ngaahi faʻahinga ʻe 18000 tupu

mo e ha ngaahi vahe pe haʻa kehe ʻoku siʻisiʻi ʻenau mahuʻinga.

ʻOku toe ʻa e ngaahi vahevahe kehe, ʻoku manakoa ʻe he kau saienisi ʻe taha. Fakatātā: ko e monumanu veʻefā ko e tama ʻo e ika koponga uoua pea ʻikai ha tamai, koeʻuhi naʻe tupu ʻa e fanga monumanu veʻefā ʻi he liliu fakalakalaka ʻo e ngaahi faʻahinga mei he ika koponga uoua.

Ko e kupu ʻeni ko e potuʻi ia (stub). ʻIo, ko koe, kātaki tokoni mai ʻi hono ngāue fatu fakalahi.