Mango (ʻakau)

Mei he Wikipedia
Mango
Fakafaʻafaʻahinga fakasaienisi
Puleʻanga:ʻakau
Vahe:ʻakau matala
Haʻa:lautengaʻiua
Holongā:sapindales
Kāinga:ANACARDIACEAE
Kāinga ofi:Mangifera
Faʻahinga:indica
Hingoa kakato lōua
Mangifera indica L.
Hingoa lea fakapilitānia: Mango
Commons
Commons
Species
Species
Vakai ki he tala fakalahi:
Commons & Wikispecies

Ko e mango ko ha fuʻu ʻakau lahi ia, manakoa koeʻuhi ʻene fakamalumaluʻi mo ʻene ʻū foʻi fua ifo ʻi he faʻahitaʻu mafana. ʻOku ngāueʻaki ʻi he ʻotai.

Ngaahi faʻahinga kehekehe[fatuʻi vahe | edit source]

  • mango lesi
  • mango ʻāpele
  • mango ʻInitia
  • mango kaimata — fua melie pea sai ʻene kai teʻeki moho
  • mango kalasini — fua namukū he kalasini
  • mango lesi — fua lelei taha, hoholahi tauloto
  • mango nui — fua lālahi ʻaupito

mo e hā fua

Hingoa ʻi he ngaahi lea kehe[fatuʻi vahe | edit source]

Toe meʻa kehe[fatuʻi vahe | edit source]

Ko e kuinisi (mei he quince ʻi he lea fakapilitānia) ko e faʻahinga mango ia, ko e Mangifera odorata. Kae mahalo pē ʻoku hala, koeʻuhi ko e quince moʻoni ko e Cydonia oblonga ia.

A mango tree in full bloom in Kerala, India

Tataku[fatuʻi vahe | edit source]

  • Hokohoko ngaahi ʻakau; Vaʻa fekumi ngoue Vainī
  • Tongan dictionary; C.M. Churchward
  • Plants of Tonga; T.G. Yuncker; BPB bulletin 220, Honolulu 1959
Ko e kupu ʻeni ko e potuʻi ia (stub). ʻIo, ko koe, kātaki tokoni mai ʻi hono ngāue fatu fakalahi.